Dlaczego? Księga najlepszych pytań i odpowiedzi

Przyznaję z ręką na sercu: dopóki na świecie nie pojawił się mój syn, prawie nie zaglądałam do książek popularnonaukowych przeznaczonych dla dzieci. Czy może – zaglądałam – ale z całą pewnością nie wczytywałam się w nie dogłębnie i ze świadomością, że wiedzę tę trzeba będzie zaraz poszerzyć, by sprostać pytaniu, które wraca i wraca, i jest niczym mantra. A brzmi: „Dlaczego?”.

Oczywiście córka też stawiała to pytanie. Jednak odpowiedzi szukałyśmy raczej przy okazji, między stronami fikcyjnych opowieści albo w detalach ilustracji picturebooków. Syn natomiast domaga się także konkretów, niezawoalowanych epitetami czy metaforami. Jest zwolennikiem tego co precyzyjne i klarowne, tego, co szybko doprowadzi do uzyskania wyczerpującej odpowiedzi.  

Skoro tak, to moja droga wyborów książkowych  musiała się znacznie poszerzyć i potoczyć szlakami wcześniej mniej uczęszczanymi – ku różnej maści poradnikom, encyklopediom, księgom pytań, leksykonom, elementarzom… Cieszę się z tych nowych odkryć!

Książka „Dlaczego?” Catherine Ripley jest w tej kategorii pozycją idealnie dopasowaną do potrzeb czteroipółlatka. 
Po pierwsze: odpowiada na wiele bardzo różnych pytań. Są tu pytania, nazwijmy to – standardowe,  takie jak: „Dlaczego podczas kąpieli marszczą mi się palce?”, „Czym jest cień?”, „Dlaczego cebula wyciska mi łzy z oczu?”, a także mniej typowe, niekiedy zaskakujące np.: „Co to jest, ta biała linia na niebie?”, „Dlaczego ten ptak nie spada z drzewa?”,  „Czy na Księżycu odbita jest twarz człowieka?”. Odpowiedzi pogrupowano według ważnych dla dziecka obszarów codzienności: „W kąpieli”, „W supermarkecie”, „Przed snem”, „Na dworze”, „W kuchni”, „Wśród zwierząt gospodarskich”.

Po drugie, odpowiedzi są krótkie, przejrzyste, napisane zrozumiałym, starannym językiem i odwołują się do doświadczeń małych czytelników. Czasem towarzyszy im prosty schemat, wyjaśniający np. transport ścieków, a czasem szczegółowy rysunek – np. ukazujący niewidoczną dla dziecka część supermarketu i czynności, wykonywane tam przez pracowników sklepu.  

Po trzecie, książka ma dość duży format (208mm x 260mm), a znaczną jej część zajmują pełnostronicowe ilustracje. Styl Scota Ritchie nie jest co prawda moim ulubionym, ale dzieciom bardzo się podoba – kolory, mnogość szczegółów, dowcipny komentarz każdej ilustracji.

Dla dociekliwych  czytelników jest też strona z ciekawostkami, kończąca każdy dział. Można tu znaleźć dodatkowe informacje, które zafrapują dziecko ciekawe prawideł rządzących światem. W dodatkowych porcjach wiedzy kryją się pytania, których mały czytelnik mógłby sam nie zadać, a na które odpowiedzi z pewnością chętnie pozna: dlaczego kura je piasek, czym jest wewnętrzny zegar regulujący pory snu i czuwania, dlaczego drzwi automatyczne nie zawsze otwierają się przed małymi dziećmi itp.

Dorośli z pewnością docenią także indeks, który pomoże precyzyjnie zlokalizować hasło będące przedmiotem zainteresowania dziecka.

Książka Catherine Ripley to świetna baza do dalszych eksploracji. Autorka, pracując jako redaktorka popularnego kanadyjskiego pisma dla dzieci „chickaDEE”, doskonale poznała najbardziej palące pytania, nadsyłane jej przez czytelników w listach. Ich zestaw, który zawarła w niniejszej książce, nie tylko zaspokoi ciekawość dziecka, lecz także pozwoli odkryć, jaki obszar wiedzy szczególnie interesuje kilkulatka, umożliwiając  rodzicom, wychowawcom i nauczycielom wyjście naprzeciw  jego indywidualnym zainteresowaniom.

Catherine Ripley, Dlaczego? Najciekawsze pytania i odpowiedzi na temat tajemnic nauki, przyrody i świata, il. Scot Ritchie, tłum. Lucyna Wierzbowska, wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2017

Wiek: 4+